ANKSİYETE (KAYGI BOZUKLUĞU) NEDİR?

Anksiyete tanımı

Anksiyete kaygı, endişe veya aşırı korku gibi hafif veya şiddetli olabilen bir huzursuzluk hissidir.

Herkesin hayatının bazı noktalarında endişe duyguları vardır. Örneğin, bir sınava girme veya tıbbi test yaptırma veya iş görüşmesi konusunda endişeli hissedebilirsiniz. Böyle zamanlarda endişeli hissetmek tamamen normal olabilir.

Bununla birlikte, bazı insanlar endişelerini kontrol etmekte zorlanırlar. Kaygı duyguları daha süreklidir ve çoğu zaman günlük yaşamlarını etkiler.

Anksiyete, panik bozukluğu, fobiler, travma sonrası stres bozukluğu ve sosyal anksiyete bozukluğu, sosyal fobi (eleştirilme korkusu) dahil olmak üzere birçok durumun ana semptomudur.

Bununla birlikte, bu bilgiler yaygın anksiyete bozukluğu adı verilen belirli bir durumla ilgilidir.

 

Yaygın anksiyete (kaygı) bozukluğu (YAB) nedir?

Anksiyete bozukluğu diğer bir isimle kaygı bozukluğu belirli bir olay yerine çok çeşitli durumlar ve konular hakkında endişeli hissetmenize neden olan uzun vadeli bir durumdur.

Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler çoğu gün endişeli hissederler ve genellikle en son ne zaman rahatladıklarını hatırlamakta zorlanırlar. YAB hem psikolojik (zihinsel) hem de fiziksel semptomlara neden olabilir. Bunlar kişiden kişiye değişir, ancak huzursuz veya endişeli hissetmeyi ve konsantre olma veya uyumakta zorluk çekmeyi içerebilir. Bazı kişiler ani yoğun anksiyete nöbeti ya da panik atak geçirebilirler.

 

Anksiyete (kaygı) bozukluğunun türleri nelerdir?

  • Genel kaygı bozuklukları
  • Panik atak
  • Travmatik stres bozukluğu (TSSB)
  • Obesisif - kompulsif bozukluklar
  • Sosyal fobi
  • Belirli şeylere karşı gelişen fobi çeşitleri (örneğin karanlık fobisi)
 

Doktora ne zaman başvurmalıyız?

Bazı zamanlarda kaygı hissetmek tamamen normal olsa da kaygı günlük yaşamınızı etkiliyorsa veya size sıkıntı veriyorsa, doktorunuza başvurmalısınız.

Doktorunuz, kaygı bozukluğuna sahip olup olmadığınızı öğrenmek için belirtilerinizi ve endişelerinizi, korkularınızı ve duygularınızı soracaktır.

 

Yaygın anksiyete (kaygı) bozukluğuna (YAB) neler sebep olur?

Bazı araştırmalara göre:

  • Beynin duygu ve davranışlarla ilgili alanlarında aşırı aktivite
  • Ruh halinin kontrolünde ve düzenlenmesinde rol oynayan beyin kimyasalları serotonin ve noradrenalin dengesizliği
  • Ebeveynlerinizden miras aldığınız genler- bu durumla yakın bir akrabanız varsa, YAB geliştirme olasılığınız beş kat daha fazladır.
  • Aile içi şiddet, çocuk istismarı veya zorbalık gibi stresli veya travmatik deneyimler geçmişine sahip olmak
  • Artrit gibi ağrılı uzun süreli bir sağlık durumuna sahip olmak
  • Yasadışı uyuşturucu veya alkol kötüye kullanımı öyküsü olan
  • Bununla birlikte, birçok insan belirgin bir sebep olmaksızın yaygın anksiyete bozukluğu geliştirir.

 

Yaygın anksiyete bozukluğu (YAB) nasıl tedavi edilir?

YAB günlük yaşamınız üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir, ancak semptomlarınızı hafifletmeye yardımcı olabilecek birkaç farklı tedavi mevcuttur. 

  • Konuşma terapisi
  • Psikolojik terapi: bilişsel (kognitif) davranışçı terapi (CBT)

  • İlaç: seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) adı verilen bir tür antidepresan gibi ya da Alprazolam (benzodiazepin sınıfı anksiyete ilacı)

Kendi kendine yardım kursuna gitmek, düzenli egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak ve içtiğiniz alkol ve kafein miktarını azaltmak gibi kaygı hissinizi azaltmak için kendi başınıza yapabileceğiniz birçok şey vardır.

Tedavi ile birçok insan kaygı düzeylerini kontrol edebilir. Ancak bazı tedavilere uzun süre devam edilmesi gerekebilir ve semptomlarınızın kötüleştiği dönemler olabilir.

 

En Yaygın Ruhsal Bozukluklar Nelerdir?

  • Yaygın anksiyete bozukluğu
  • Kaygı bozukluğu
  • Obsesif-kompulsif bozukluk
  • Panik bozukluk
  • Sosyal fobi
  • Özgül (basit fobi)
  • Travma sonrası stres bozukluğu
  • Vücut dismorfik bozukluğu
  • Konversiyon bozukluğu
  • Sağlık anksiyetesi (hipokondriyazis)
  • Uyum bozuklukları
  • Kelptomani
  • Trikotilomani
  • Depresif bozukluk
  • Bipolar bozukluk
  • Sanrısal bozukluk (paranoid bozukluk)
  • Şizofreni
  • Bunama (demans)
  • Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
  • Sınav kaygısı
  • Alkol kullanımı ile ilgili bozukluklar
  • Cinsel işlev bozuklukları
  • Öfke kontrol güçlüğü
  • Kişilik bozuklukları
  • Yeme bozuklukları
  • Uyku bozuklukları
  • Dissosiyatif bozukluklar
  • Madde kullanımı ile ilgili bozukluklar
  • İnternet/bilgisayar bağımlılığı
  • Kumar bağımlılığı (patolojik kumar oynama)
  • Agorafobi (alan korkusu)

 

ÇOCUKLARDA KAYGI BOZUKLUKLARI NELERDİR? 

Kaygı, insan yaşamının normal bir parçasıdır. Endişenin en üst derecesi olduğu da söylenebilir. Tanımlanması zor bir korku ve endişe durumudur. 

Çocuklar da günlük hayatlarında tıpkı yetişkinler gibi kaygı bozuklukları yaşayabilmektedir. Çocuklarda Kaygı Bozukluklarını ele aldığımız yazımızda daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

 

ÇOCUĞUM DEPRESYONDA MI?

Günümüzün en yaygın psikolojik sorunlarından birisi depresyondur, yetişkin sorunu olarak biliniyor olsa da çocuklarda da görülme olasılığı yüksektir. Çocukların %3’ünde ve gençlerin de % 13’ünde depresyon belirtileri gözlemlenmektedir. 

Bu yazımızda Çocuklarda Depresyonu sizler için detaylı bir şekilde ele aldık. 

 

Anksiyete Bozukluğu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 

 

  • Anksiyete ne demektir?

Anksiyete kaygı, endişe veya aşırı korku gibi hafif veya şiddetli olabilen bir huzursuzluk hissidir.

  • Anksiyete vücutta neler yapar?

Anksiyete yaşayanlar genellikle beden ile zihin arasındaki kontrolü kaybetmiş hissederler, kabuslar görüyor ve panik ataklar yaşıyor olabilirler.

  • Anksiyete ilerleyince ne olur?

Yaşam kalitesini düşürüyor. Anksiyete bozukluğu olan kişilerde sürekli, aşırı ve yaşanan duruma uygun olmayan bir endişe oluşur. 

  • Anksiyetesi olan insanlar nasıl olur?

Anksiyete bozukluğu olan insanlar için stres, panik ve endişe gibi duygular daha uzun sürer, daha aşırı ve kontrol etmek çok daha zordur. 

  • Anksiyete insanı öldürür mü?

Anksiyete bozukluğu ölümcül olmayan bir ruhsal hastalık olurken, bireylerin bu konuda bilinçsiz olması bazen intihar gibi durumlara yol açabilmektedir.

 

Burada yer alan bilgiler NHS Inform kaynağından derlenmiştir.