Ergenlikte Skolyoz: Duruş Bozukluğu mu, Hastalık mı?

Ergenlikte Skolyoz: Duruş Bozukluğu mu, Hastalık mı?

Güncelleme: 29.06.2025 - Editör

Ergenlik döneminde çocukların bedenleri hızla büyürken bazı iskeletsel sorunlar da daha görünür hale gelir. Bunlardan en dikkat çekici olanı ise skolyozdur. Peki, skolyoz yalnızca basit bir duruş bozukluğu mudur yoksa ciddiye alınması gereken bir omurga hastalığı mı? Gelin bu sorunun cevabını birlikte inceleyelim.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz, omurganın sağa ya da sola doğru “S” veya “C” şeklinde anormal eğilmesiyle karakterize bir omurga deformitesidir. Bu eğrilik bazen gözle fark edilebilecek kadar barizdir, bazen de ancak doktor muayenesi ve röntgen ile tespit edilir.

Ergenlikte Skolyoz Neden Önemlidir?

Ergenlik, çocukların büyüme atılımı yaşadığı dönemdir. Bu dönemde skolyoz oluşma riski artar çünkü:

  • Omurga hızlı büyür.
  • Kaslar bu büyümeye ayak uydurmakta zorlanabilir.
  • Genetik yatkınlık bu dönemde etkisini gösterebilir.

Skolyozun erken yaşta fark edilmemesi durumunda eğrilik ilerleyebilir ve hem estetik hem de sağlık açısından ciddi sorunlara yol açabilir.

Skolyozun Nedenleri

Skolyozun çoğu vakasında net bir neden bulunamaz (idiopatik skolyoz). Ancak bazı vakalarda nedenler şunlar olabilir:

  • Doğuştan (konjenital) omurga anomalileri
  • Sinir-kas hastalıkları (serebral palsi, kas distrofisi)
  • Bacak boyu eşitsizliği
  • Omurga travmaları
  • Yetersiz fiziksel aktivite ve yanlış duruş alışkanlıkları

Ergenlikte Skolyozun Belirtileri

  • Omuzlardan birinin diğerinden daha yüksek olması
  • Belde veya sırtta asimetri
  • Kalçaların dengesiz durması
  • Öne eğildiğinde sırtın bir tarafının çıkıntılı görünmesi (Adams Testi)
  • Duruş bozukluğu
  • Sırt veya bel ağrısı (ileri evrelerde)

Skolyoz: Duruş Bozukluğu mu, Yoksa Hastalık mı?

Çoğu kişi skolyozu yanlışlıkla sadece bir duruş problemi zanneder. Oysa skolyoz bir iskelet sistemi hastalığıdır. Elbette duruş bozuklukları da görünüşü etkileyebilir, ancak skolyoz:

  • Omurgada yapısal değişiklik yaratır.
  • Röntgenle ölçülebilir bir eğriliğe sahiptir (Cobb açısı).
  • İlerleyici olabilir.
  • Gerekli tedavi yapılmazsa kalıcı hasarlara neden olabilir.

Skolyoz Tanısı Nasıl Konur?

Skolyoz tanısı, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur:

  • Adams Öne Eğilme Testi
  • Omurga röntgeni (Cobb açısı ölçülerek eğriliğin derecesi belirlenir)
  • Gerekirse MR görüntüleme (altta yatan yapısal nedenler için)

Skolyozun Dereceleri

Cobb Açısı (Eğrilik Derecesi) Skolyozun Şiddeti
10° - 20° Hafif skolyoz
20° - 40° Orta dereceli skolyoz
40° ve üzeri Ciddi skolyoz

Skolyoz Tedavi Seçenekleri

Tedavi yöntemi skolyozun derecesine, ilerleme riskine ve çocuğun yaşı/büyüme potansiyeline göre belirlenir.

  • Takip: Hafif skolyozlarda düzenli kontrollerle eğriliğin ilerleyip ilerlemediği gözlenir.
  • Fizik Tedavi ve Egzersiz: Postür egzersizleri, kas kuvvetlendirme ve denge çalışmaları eğriliğin ilerlemesini yavaşlatabilir.
  • Korse Kullanımı: Orta dereceli skolyozlarda (20°–40°) eğriliği durdurmak için özel korseler önerilir. Özellikle büyüme çağında etkilidir.
  • Cerrahi Müdahale: Ciddi eğriliklerde (genellikle 45° üzeri) cerrahi operasyon gerekebilir. Omurgaya vida ve çubuklar yerleştirilerek eğrilik düzeltilir.

Skolyozun Psikolojik Etkileri

Ergenlik döneminde dış görünüm, özgüven açısından çok önemlidir. Skolyoz:

  • Vücut algısında bozulmaya
  • Akran zorbalığına maruz kalmaya
  • Sosyal çekilmelere neden olabilir.

Bu nedenle hem fiziksel hem de psikolojik destek büyük önem taşır.

Ailelere Öneriler

  • Çocuğunuzun duruşunu gözlemleyin.
  • Rutin okul taramaları yapılmasına özen gösterin.
  • Gelişim çağındaki çocuklar için düzenli egzersiz ortamı oluşturun.
  • Gerektiğinde bir ortopedi veya fizik tedavi uzmanına danışın.

Sıkça Sorulan Sorular

Skolyoz egzersizle düzelir mi?
Hafif skolyozlarda özel egzersizler eğriliği azaltmasa da ilerlemesini yavaşlatabilir.

Skolyoz ağrı yapar mı?
İleri derece skolyozlarda sırt ve bel ağrısı olabilir, hafif vakalarda genellikle ağrı görülmez.

Duruş bozukluğu skolyoza dönüşebilir mi?
Hayır, duruş bozukluğu yapısal değişiklik yaratmaz. Ancak uzun süreli kötü duruş, kas dengesizliklerine yol açarak skolyoz riskini artırabilir.

Skolyoz yüzme veya spor yapmaya engel midir?
Hayır. Aksine yüzme, pilates, yoga gibi sporlar skolyozlu bireyler için oldukça faydalıdır.

Sonuç

Ergenlikte skolyoz, sadece basit bir duruş bozukluğu değil, dikkatle izlenmesi gereken bir omurga hastalığıdır. Erken tanı ve uygun tedavi ile ilerlemesi engellenebilir, çocuğun hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı korunabilir. Çocuğunuzun postürünü dikkatle gözlemleyin ve şüphelendiğinizde bir uzmana başvurmayı ihmal etmeyin.