Kornea Nakli (Keratoplasti) Nedir? Kimlere Uygulanır? Riskleri ve İyileşme Süreci

Kornea Nakli (Keratoplasti) Nedir? Kimlere Uygulanır? Riskleri ve İyileşme Süreci

Güncelleme: 10.07.2025 - Editör

Kornea nakli, gözün ön yüzeyinde yer alan ve ışığın göze net bir şekilde ulaşmasını sağlayan şeffaf tabaka olan korneanın hasar gördüğü ya da işlevini yitirdiği durumlarda, sağlıklı bir donör korneasıyla değiştirilmesi işlemidir. Tıbbi adı keratoplasti olan bu ameliyat, ciddi görme kayıplarının önlenmesi veya tedavisi için oldukça önemlidir.

Kornea Nedir ve Neden Önemlidir?

Kornea, gözün en dış kısmında yer alan şeffaf, kubbe şeklindeki dokudur. Görevleri şunlardır:

  • Göze gelen ışığı kırarak retinaya odaklar.
  • Gözün içini enfeksiyonlara karşı korur.
  • Göz yapısına şekil kazandırır.

Kornea hasar gördüğünde ya da bulanıklaştığında, ışık düzgün şekilde retina üzerine odaklanamaz ve görme bozulur.

Hangi Durumlarda Kornea Nakli Gerekir?

Kornea nakli genellikle şu durumlarda uygulanır:

  • Keratokonus: Kornea incelir ve koni şeklini alır.
  • Kornea skarı: Enfeksiyonlar (herpes, bakteriyel, fungal) sonrası iz kalması.
  • Fuchs distrofisi: Kornea hücrelerinin zamanla bozulması.
  • Kornea ödemi: Şişliğe bağlı görme kaybı.
  • Kornea yanıkları: Kimyasal veya termal nedenlerle.
  • Travmalar veya cerrahi komplikasyonlar (örneğin katarakt ameliyatı sonrası).
  • Doğumsal kornea bozuklukları.

Kornea Nakli Türleri

Kornea nakilleri, hasarın yerine ve derecesine göre farklı tekniklerle yapılabilir:

  1. Penetran Keratoplasti (Tam Kat Kornea Nakli): Kornea tabakasının tamamı değiştirilir. Özellikle derin skar veya yaygın bozukluklarda kullanılır.
  2. DALK (Derin Anterior Lameller Keratoplasti): Kornea yüzeyindeki hasarlar için kullanılır. Endotel hücreleri sağlam kalır.
  3. DSAEK / DMEK (Endotelial Keratoplasti): Sadece alt tabakadaki hücrelerde problem varsa uygulanır. Özellikle Fuchs distrofisi için idealdir.

Ameliyat Süreci Nasıldır?

  • Anestezi: Genellikle lokal (bölgesel) anestezi uygulanır.
  • Süre: 30 dakika – 1.5 saat arasında sürebilir.
  • Donör Doku: Uyumlu bir bağışçıdan alınan kornea dokusu kullanılır.
  • Yöntem: Hasarlı kornea çıkarılır ve yerine sağlıklı doku yerleştirilir.

Kornea Nakli Sonrası İyileşme Süreci

  • Görmenin netleşmesi birkaç hafta ila aylar sürebilir.
  • Steroid damlalar uzun süre kullanılır (iltihap ve reddi önlemek için).
  • Göz ovalanmamalı, enfeksiyondan korunmalıdır.
  • Dikişler aylar içinde alınabilir (özellikle tam kat nakillerde).
  • Gözlük veya lens ihtiyacı olabilir.

Kornea Naklinin Riskleri Nelerdir?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, bazı riskler mevcuttur:

  • Doku reddi: Bağışıklık sistemi yeni dokuyu yabancı görebilir.
  • Enfeksiyon riski.
  • Astigmatizma oluşumu.
  • Göz tansiyonu artışı (glokom).
  • Dikişle ilgili komplikasyonlar.

Doku reddi belirtileri:

  • Görmede ani azalma
  • Gözde kızarıklık
  • Işığa hassasiyet
  • Gözde ağrı

Bu belirtiler görülürse acil müdahale gereklidir.

Kornea Nakli Başarılı Bir Yöntem midir?

Evet. Günümüzde gelişen mikrocerrahi teknikleri ve doku tipleme sistemleri sayesinde başarı oranları oldukça yüksektir. Özellikle kısmi nakillerde (DMEK, DSAEK), iyileşme süresi daha kısadır ve doku reddi riski daha azdır.

Kornea Nakli Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS)

  • Kornea nakli kalıcı bir çözüm müdür?
    Evet, çoğu hastada uzun süreli ya da kalıcı görme iyileşmesi sağlar.
  • Nakil sonrası göz numarası sıfırlanır mı?
    Hayır, gözlük veya lens ihtiyacı devam edebilir. Gerekirse lazer müdahale yapılabilir.
  • Donör kornealar kimden alınır?
    Genellikle beyin ölümü gerçekleşmiş bağışçılardan alınır.
  • Teletıp üzerinden takip mümkün mü?
    Evet. Teletıp hizmetiyle kontroller, ilaç takibi ve danışmanlık sağlanabilir. Ancak cerrahi müdahale için yüz yüze ziyaret gerekir.

Sonuç: Kornea Nakli Hayat Kurtarıcı Bir Görme Tedavisidir

Kornea hastalıkları, özellikle ilerlediğinde yaşam kalitesini ciddi oranda etkiler. Ancak kornea nakli ile birçok hasta yeniden net görmeye ve aktif bir yaşam sürmeye kavuşabilir. Erken tanı ve uzman göz doktorlarının takibi ile başarı şansı yüksektir.

Göz sağlığınızla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da kornea nakli adaylığınızdan şüpheleniyorsanız, hemen göz hastalıkları uzmanı ile görüşmekten çekinmeyin.