Yüz Felci (Bell Palsy) Nedir? Acil Müdahale Gerekir mi?

Yüz Felci (Bell Palsy) Nedir? Acil Müdahale Gerekir mi?

Güncelleme: 04.07.2025 - Editör

Yüz felci, tıbbi adıyla Bell paralizisi (Bell's Palsy), yüz kaslarını kontrol eden sinirlerin (özellikle fasiyal sinirin) geçici olarak işlevini yitirmesi sonucu ortaya çıkan ani bir kas güçsüzlüğüdür. Genellikle yüzün tek tarafında meydana gelir ve hastanın mimik yapma kabiliyetini kısıtlar. Peki, bu durum ne kadar ciddi? Acil müdahale gerekir mi?

Yüz Felci Neden Olur?

Yüz felci genellikle fasiyal sinirin iltihaplanması sonucu gelişir. Bu iltihap, sinirin çalışmasını geçici olarak engeller. Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir:

  • Viral enfeksiyonlar (özellikle Herpes simpleks virüsü)
  • Üst solunum yolu enfeksiyonları
  • Stres ve bağışıklık sisteminin zayıflaması
  • Travmalar ve tümörler
  • Şeker hastalığı
  • Hamilelik (özellikle son trimesterde)

Bell Palsy Belirtileri Nelerdir?

Bell paralizisi genellikle ani gelişir ve aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

  • Yüzün bir tarafında ani kas güçsüzlüğü veya felç
  • Kaş kaldıramama, göz kapağını tam kapatamama
  • Ağız kenarının sarkması, gülümseyememe
  • Tat alma duyusunda azalma (özellikle dilin ön kısmında)
  • Kulakta ağrı veya seslere karşı aşırı hassasiyet (hiperakuzi)
  • Gözde kuruluk veya yaşarma

Not: Belirtiler genellikle tek taraflıdır ve 48 saat içinde maksimum seviyeye ulaşır.

Acil Müdahale Gerekir mi?

Evet, bazı durumlarda acil müdahale gerekebilir. Çünkü yüz felci, sadece Bell paralizisinden değil, aynı zamanda inme (felç) gibi hayati tehlike yaratabilecek durumların da belirtisi olabilir.

Acil Müdahale Gerektiren Durumlar:

  • Yüz felcine vücutta başka bir bölgede güçsüzlük eşlik ediyorsa
  • Konuşma bozukluğu, denge kaybı, bilinç değişikliği varsa
  • Felç birkaç saat içinde hızla ilerliyorsa
  • Görme kaybı, çift görme gibi belirtiler de mevcutsa

Bu belirtiler varsa, en kısa sürede acil servise başvurulmalıdır.

Teşhis Nasıl Konur?

Teşhis genellikle klinik muayene ile konur. Ancak, altta yatan başka bir nedenin olup olmadığını belirlemek için bazı tetkikler yapılabilir:

  • Nörolojik muayene
  • Kan testleri (şeker, enfeksiyonlar)
  • Beyin görüntüleme (MR veya BT)
  • Elektromiyografi (EMG)

Bell Palsy Tedavisi

Bell paralizisi çoğu zaman kendi kendine düzelir, ancak tedavi süreci iyileşmeyi hızlandırabilir.

Uygulanan Tedaviler:

  • Kortikosteroid ilaçlar (örneğin prednizolon): İltihabı azaltır.
  • Antiviral ilaçlar (herpes virüsü şüphesi varsa)
  • Fizik tedavi ve yüz egzersizleri: Kasların yeniden güçlenmesini sağlar.
  • Göz koruma: Göz tam kapanmadığı için yapay gözyaşı damlaları, gece bandajı gerekebilir.

İyileşme Süreci

  • Hastaların çoğu (%70-85) 3-6 hafta içinde tamamen iyileşir.
  • Bazı vakalarda tam iyileşme aylar sürebilir.
  • Nadiren kalıcı kas güçsüzlüğü, asimetrik mimikler kalabilir.

Yüz Felci ile İnme Nasıl Ayırt Edilir?

Özellik Bell Palsy (Yüz Felci) İnme (Felç)
Başlangıç Genellikle yavaş (saatler) Çok ani (dakikalar içinde)
Kas güçsüzlüğü Sadece yüz Yüz + kol/bacak
Konuşma bozukluğu Genellikle yok Sık görülür
Bilinç değişikliği Nadiren Sık görülür
Göz kapanması Zor (göz açık kalır) Genellikle kapanabilir

Şüphe durumunda zaman kaybetmeden acil servise başvurmak hayati önem taşır.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

  1. Yüz felci bulaşıcı mıdır?
    Hayır, kendisi bulaşıcı değildir. Ancak, tetikleyici virüs (örneğin herpes) bulaşıcı olabilir.
  2. Yüz felci kalıcı mıdır?
    Genellikle geçicidir. Ancak nadiren kalıcı izler kalabilir.
  3. Ne kadar sürede geçer?
    3-6 hafta arasında genellikle düzelir. Bazı durumlarda iyileşme süresi uzayabilir.
  4. Yüz felci tekrarlar mı?
    Nadir de olsa tekrarlayabilir. Tekrar eden vakalarda altta yatan neden araştırılmalıdır.
  5. Evde neler yapılabilir?
    Yüz egzersizleri, sıcak uygulamalar, stresten uzak durma, yeterli dinlenme ve göz koruması evde uygulanabilecek destekleyici yöntemlerdir.

Sonuç

Yüz felci (Bell Palsy), genellikle geçici ve iyi huylu bir durumdur. Ancak belirtiler inme ile karıştırılabileceği için, ani yüz felci yaşayan kişilerin en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurması büyük önem taşır. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme sürecini hızlandırır ve kalıcı hasar riskini azaltır.