Çocuklarda Sara (Epilepsi) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Çocuklarda Sara (Epilepsi) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Güncelleme: 14.06.2025 - Editör

Çocuklarda Sara (Epilepsi) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Giriş

Sara hastalığı ya da tıbbi adıyla epilepsi, çocukluk döneminde en sık karşılaşılan nörolojik hastalıklardan biridir. Beyinde anormal elektriksel aktivitelerin yol açtığı tekrarlayan nöbetlerle karakterizedir. Epilepsi, sadece nöbetlerle sınırlı kalmaz; çocuğun zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimini de etkileyebilir. Bu yazımızda çocuklarda epilepsi hakkında merak edilenleri, belirtileri, nedenlerini ve tedavi yollarını ayrıntılı şekilde ele alıyoruz.

Epilepsi Nedir?

Epilepsi, beynin normal elektriksel aktivitelerinde geçici bir bozulma olmasıyla ortaya çıkan nörolojik bir hastalıktır. Bu durum, bilinç kaybı, kasılma, ani düşme veya dalma gibi farklı türde nöbetlere neden olabilir. Epilepsi, çocukluk çağında da sık görülür ve birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir.

Çocuklarda Epilepsi Neden Olur?

  • Genetik yatkınlık
  • Doğum sırasında beyin hasarı
  • Yüksek ateşe bağlı nöbet geçmişi (febril nöbet)
  • Beyin Tümörleri veya yapısal anormallikler
  • Travmatik beyin yaralanmaları
  • Enfeksiyonlar (menenjit, ensefalit gibi)
  • Metabolik veya gelişimsel bozukluklar

Bazı durumlarda ise epilepsi nedeni tam olarak belirlenemez.

Çocuklarda Sara (Epilepsi) Belirtileri Nelerdir?

  • Aniden boş bakma (dalma)
  • Vücutta istemsiz kasılmalar ve titremeler
  • Bilinç kaybı
  • Kısa süreli unutkanlık
  • Anlam verilemeyen şekilde düşmeler
  • Gözlerin bir noktaya sabitlenmesi
  • Ağızdan köpük gelmesi veya dil ısırılmesi
  • Kontrolsüz çığlık veya ses çıkarma

Bazı çocuklarda belirtiler çok hafif olabilir ve fark edilmesi zaman alabilir.

Çocuklarda Epilepsi Türleri

  • Genelleşmiş nöbetler: Beynin her iki tarafını etkiler.
    • Tonik-klonik nöbetler (vücutta sertleşme ve kasılmalar)
    • Absans nöbetleri (dalma nöbetleri)
  • Parsiyel (fokal) nöbetler: Beynin sadece bir bölgesinde oluşur.
    • Basit fokal nöbetler (bilinç korunur)
    • Kompleks fokal nöbetler (bilinç etkilenir)
  • Miyoklonik nöbetler: Ani, kısa kas seğirmeleri ile kendini gösterir.
  • Atonik nöbetler: Kas tonusunun aniden kaybolmasıyla düşmeler görülür.

Çocuklarda Epilepsi Tanısı Nasıl Konur?

  • EEG (Elektroensefalografi): Beynin elektriksel aktivitesini ölçer.
  • MRI veya BT: Beyinde yapısal sorunları tespit eder.
  • Kan testleri: Altta yatan metabolik sorunları ortaya çıkarabilir.
  • Nörolojik değerlendirme: Zihinsel ve motor gelişim incelenir.

Epilepsi Tedavisi Nasıl Yapılır?

  • 1. İlaç Tedavisi: Antiepileptik ilaçlar nöbetleri önlemeye yardımcı olur.
  • 2. Ketojenik Diyet: Bazı çocuklarda yüksek yağ, düşük karbonhidratlı diyet etkili olabilir.
  • 3. Cerrahi Müdahale: İlaçlara dirençli vakalarda, epileptik odak cerrahi olarak çıkarılabilir.
  • 4. Vagus Sinir Stimülasyonu (VNS): Cilde yerleştirilen küçük bir cihazla vagus siniri uyarılır.

Ailelere ve Öğretmenlere Öneriler

  • Nöbetleri kayıt altına alın (sıklık, süre, tipi)
  • İlaç takibini düzenli yapın
  • Çocuğunuzu sosyal aktivitelerinden izolasyona zorlamayın
  • Acil durumlarda ne yapılacağını öğretin
  • Öğretmenleri bilgilendirin ve işbirliği yapın
  • Uyku düzenine dikkat edin, uykusuzluk nöbeti tetikleyebilir

Çocuklarda Epilepsi İyileşir mi?

Evet, birçok çocukta ergenlik döneminde epilepsi tamamen ortadan kalkabilir. Ancak bu durum epilepsi türüne, nedenine ve tedaviye verilen yanıta göre değişir. Düzenli takip ve uygun tedavi ile çocukların çoğu normal yaşamlarını sürdürebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

  1. Çocuğumun geçirdiği nöbet epilepsi mi?
  2. Epilepsi bulaşıcı mıdır?
  3. Epilepsi zekâ geriliği yapar mı?
  4. Çocuk epilepsi ilacını ne kadar süre kullanmalı?
  5. Epilepsi nöbeti sırasında ne yapmalı?
  6. Epilepsi çocuğun okul başarısını etkiler mi?
  7. Epilepsili çocuk spor yapabilir mi?
  8. Televizyon veya ekran epilepsiyi tetikler mi?
  9. Ketojenik diyet her çocukta işe yarar mı?
  10. Çocuğum epilepsi ile normal bir hayat sürebilir mi?
  11. Epilepsi kalıtsal mıdır?
  12. Epilepsi ilaçlarının yan etkileri nelerdir?
  13. İlaçlar nöbetleri tamamen durdurur mu?
  14. Nöbet geçiren çocuğa soğan veya kolonya koklatmak doğru mu?
  15. Sara hastalığı geçici midir?
  16. Epilepsi çocuğun ruh sağlığını etkiler mi?
  17. Epilepsi krizine neden olan şeyler nelerdir?

Sonuç

Çocuklarda epilepsi, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir bir hastalıktır. Ailelerin bilinçli yaklaşımı, doktor takibi ve sabırlı bir süreçle, epilepsili çocuklar sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürebilir. Unutmayın, epilepsi bir engel değil; yönetilmesi gereken bir durumdur.