Kadınlarda Kısırlık Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri

Kısırlık (infertilite), bir çiftin düzenli ve korunmasız ilişkiye rağmen bir yıl içinde gebelik elde edememesi durumudur. Kadınlarda kısırlık, farklı sağlık sorunlarından kaynaklanabilir ve tedavisi mümkündür. Bu yazıda, kadınlarda kısırlığa neden olan başlıca faktörleri ve uygulanabilecek tedavi yöntemlerini ele alıyoruz.

Kadınlarda Kısırlık Nedenleri

1. Yumurtlama Bozuklukları

Kadın kısırlığının en yaygın nedeni yumurtlama (ovülasyon) problemleridir. Düzensiz adet döngüleri veya hiç adet görememe, yumurtlamanın olmadığını gösterebilir. En sık görülen nedenler:

  • Polikistik Over Sendromu (PCOS)

  • Tiroid bezinin az ya da çok çalışması (hipotiroidi/hipertiroidi)

  • Hiperprolaktinemi (yüksek prolaktin hormonu düzeyi)

2. Tüplerin Tıkanıklığı veya Hasarı

Fallop tüplerinin tıkanıklığı, döllenmiş yumurtanın rahme ulaşmasını engeller. Bu durum genellikle şu nedenlerle ortaya çıkar:

  • Önceki pelvik enfeksiyonlar

  • Dış gebelik

  • Endometriozis

3. Endometriozis

Rahim içi dokusunun rahim dışında büyümesiyle oluşan bu hastalık, tüpleri tıkayabilir, yumurtalık rezervini azaltabilir ve kısırlığa neden olabilir.

4. Rahimle İlgili Problemler

Rahim içindeki yapısal bozukluklar (polip, miyom, yapışıklıklar) embriyonun rahme tutunmasını zorlaştırabilir. Rahim içi şekil bozuklukları da önemli rol oynar.

5. Yaş Faktörü

35 yaş üzerindeki kadınlarda yumurtalık rezervi azalır ve yumurtaların kalitesi düşer. Bu da gebelik ihtimalini düşürür.

6. Otoimmün Hastalıklar ve Genetik Faktörler

Bağışıklık sistemiyle ilgili bazı hastalıklar, yumurtalıklara zarar verebilir. Ayrıca kalıtsal genetik bozukluklar da kısırlığa neden olabilir.


Kadınlarda Kısırlık Tedavi Seçenekleri

Tedavi, altta yatan nedene göre planlanır ve kişiye özel olur.

1. İlaç Tedavisi

Yumurtlama problemi olan kadınlara hormon içerikli ilaçlar (örneğin klomifen sitrat) verilerek yumurtlamanın düzenli olması sağlanır.

2. Tüp Bebek (IVF)

Fallop tüpleri tıkalı olan ya da diğer yöntemlerle sonuç alınamayan çiftlerde uygulanır. Yumurta ve sperm laboratuvar ortamında döllenir ve oluşan embriyo rahme yerleştirilir.

3. Aşılama (IUI)

Erkeğin spermi laboratuvarda hazırlanarak yumurtlama zamanına denk gelecek şekilde rahim içine bırakılır. Hafif sperm sorunları veya açıklanamayan kısırlık durumlarında kullanılır.

4. Cerrahi Müdahale

Endometriozis, tüplerin açılması veya rahim içi yapışıklıkların giderilmesi gibi durumlarda laparoskopik cerrahi tercih edilebilir.

5. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Stres yönetimi, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara/alkolden uzak durmak, tedavi başarısını artırabilir.


Sık Sorulan Sorular (SSS)

Kadınlarda kısırlık belirtileri nelerdir?
– Düzensiz adet döngüleri, hiç adet görememe, aşırı tüylenme, akne, ağrılı adetler ve cinsel ilişki sonrası ağrı yaygın belirtilerdir.

Hangi durumlarda doktora başvurmalıyım?
– 35 yaş altıysanız ve 1 yıl, 35 yaş üzerindeyseniz ve 6 ay boyunca gebelik oluşmadıysa mutlaka bir uzmana başvurun.

Kısırlık tedavisi ne kadar sürer?
– Nedene ve uygulanan yönteme göre değişiklik gösterir. Bazı çiftlerde birkaç ayda sonuç alınırken, bazı durumlar daha uzun sürebilir.

Tüp bebek tedavisi acı verir mi?
– Genellikle ağrısız bir işlemdir. Yumurta toplama işlemi hafif anestezi altında yapılır.

Kısırlık sadece kadından mı kaynaklanır?
– Hayır. Kısırlık %40 erkek, %40 kadın, %10 her iki taraf, %10 ise açıklanamayan nedenlerle oluşur.

Yumurtalık rezervi nasıl ölçülür?
– AMH testi ve ultrason ile yumurtalıkların kapasitesi ölçülür.

Aşılama yöntemi başarı oranı nedir?
– Ortalama başarı oranı %10-20’dir. Kadının yaşı ve yumurtalık durumu başarıyı etkiler.

Polikistik over kısırlığa neden olur mu?
– Evet, düzensiz yumurtlama nedeniyle gebelik şansını düşürebilir ama tedaviyle başarı mümkündür.

Kısırlık tedavisi SGK tarafından karşılanıyor mu?
– Belirli şartlarda tüp bebek tedavisi SGK kapsamına girmektedir. Yaş ve evlilik süresi gibi kriterler aranır.

Online kadın doğum uzmanına danışabilir miyim?
– Evet. Hastanem Yanımda platformu üzerinden online kadın doğum uzmanı görüşmeleri yapılabilir. Ön değerlendirme ve tedavi planlaması açısından faydalı olabilir.


Bu içerik, Hastanem Yanımda web sitesi kullanıcılarının merak ettiği sorulara yanıt vermek ve doğru bilgiye kolayca ulaşmalarını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.