Polikistik Over Sendromu (PCOS) Belirtileri ve Tedavisi

Polikistik Over Sendromu (PCOS) Nedir?

Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınlarda sık görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin (folikül) oluşmasıyla karakterizedir ve bu durum hormonal dengesizliklere yol açar. PCOS, özellikle doğurganlık çağındaki kadınları etkiler ve adet düzensizlikleri, kilo alımı, akne gibi birçok belirtiyle kendini gösterebilir.


PCOS Belirtileri Nelerdir?

PCOS’un belirtileri kişiden kişiye değişebilir. En yaygın görülen belirtiler şunlardır:

  • Adet düzensizlikleri: Seyrek, düzensiz ya da uzun süreli adet dönemleri.

  • Yumurtlamama: Düzensiz ovülasyon veya hiç ovülasyon olmaması.

  • Aşırı tüylenme (hirsutizm): Özellikle yüzde, göğüste ve sırtta kıllanma.

  • Akne ve cilt problemleri: Yağlı cilt, sivilce oluşumu.

  • Saç dökülmesi: Erkek tipi saç dökülmesi veya saç incelmesi.

  • Kilo alımı: Özellikle karın bölgesinde yağlanma.

  • İnfertilite (kısırlık): Yumurtlama problemleri nedeniyle çocuk sahibi olamama.


PCOS’un Nedenleri Nelerdir?

PCOS’un kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdaki faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:

  • İnsülin direnci: Kandaki insülin seviyesinin yüksek olması, yumurtalıkları etkileyerek androjen (erkeklik hormonu) üretimini artırabilir.

  • Herediter faktörler: Ailede PCOS öyküsü olması riski artırır.

  • Hormonal dengesizlik: LH (luteinize edici hormon) ve androjenlerde artış.


PCOS Nasıl Teşhis Edilir?

PCOS tanısı için genellikle şu yöntemler kullanılır:

  • Tıbbi öykü ve fizik muayene

  • Ultrasonografi: Yumurtalıklardaki kistik yapıların görüntülenmesi

  • Kan testleri: Hormon düzeyleri, insülin direnci ve diğer metabolik parametreler değerlendirilir


PCOS Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

PCOS’un tedavisi semptomlara ve hastanın çocuk sahibi olma isteğine göre planlanır. Yaygın tedavi yaklaşımları şunlardır:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

  • Sağlıklı beslenme: Karbonhidrat alımını sınırlayan, protein ağırlıklı bir diyet önerilir.

  • Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite hem kilo kontrolü sağlar hem de insülin direncini düşürür.

  • Kilo kontrolü: Kilo kaybı, adet düzeninin sağlanmasına yardımcı olur.

2. İlaç Tedavisi

  • Doğum kontrol hapları: Hormonları düzenleyerek adet döngüsünü kontrol altına alır.

  • İnsülin direncini azaltan ilaçlar: Metformin gibi ilaçlar önerilebilir.

  • Tüylenme ve akne tedavisi: Anti-androjen içeren ilaçlar kullanılabilir.

  • Yumurtlamayı teşvik edici ilaçlar: Çocuk sahibi olmak isteyenler için klomifen veya letrozol gibi ilaçlar tercih edilir.

3. Cerrahi Yöntem

  • Nadiren de olsa Laparoskopik over drilling adı verilen cerrahi işlem uygulanabilir.


PCOS ve Gebelik

PCOS, gebe kalmayı zorlaştırabilir ancak doğru tedaviyle birçok kadın sağlıklı bir gebelik yaşayabilir. Yumurtlama takibi, kilo kontrolü ve uygun ilaç tedavisi bu süreçte büyük önem taşır.


Teletıp ile PCOS Takibi Mümkün mü?

Evet! Hastanem Yanımda üzerinden endokrinoloji veya kadın hastalıkları uzmanlarıyla online görüşme yaparak:

  • Adet düzensizliklerini tartışabilir,

  • Laboratuvar tahlillerinizi yorumlatabilir,

  • Kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişiklikleri konusunda uzman desteği alabilirsiniz.

Evden çıkmadan tanı ve tedavi süreçlerinizi başlatmak artık mümkün.


Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. PCOS tamamen geçer mi?
Hayır, ancak belirtiler kontrol altına alınabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun tedaviyle semptomlar büyük ölçüde hafifletilir.

2. PCOS kilo aldırır mı?
Evet, insülin direnci nedeniyle kilo alımı sık görülür. Kilo kontrolü tedavinin bir parçasıdır.

3. PCOS yüzünden çocuk sahibi olamaz mıyım?
Hayır. Tedavi ile yumurtlama sağlanabilir ve gebelik mümkündür.

4. PCOS tedavi edilmezse ne olur?
Tip 2 diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve endometrial kanser gibi uzun vadeli riskler artabilir.

5. Her kisti olan kadında PCOS var mıdır?
Hayır. PCOS tanısı sadece kist varlığıyla değil; hormonal bozukluklar ve klinik belirtilerle birlikte konur.

6. PCOS ağrı yapar mı?
Genellikle ağrı belirtisi yoktur. Ancak bazı kadınlar yumurtlama döneminde hafif ağrı hissedebilir.

7. Hangi doktora gitmeliyim?
Kadın doğum uzmanı, endokrinolog veya teletıp yoluyla ilgili branş doktorlarına başvurabilirsiniz.

8. PCOS genç yaşta da görülür mü?
Evet. Ergenlik döneminden itibaren başlayabilir.

9. PCOS için en iyi diyet hangisidir?
Düşük karbonhidrat, yüksek lif ve protein içeren dengeli diyetler önerilir.

10. Bitkisel tedaviler işe yarar mı?
Bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da bazı bitkisel destekler semptomları hafifletebilir. Ancak mutlaka doktora danışılmalıdır.