Ventriküler Septal Defekt (VSD) Nedir? Çocuklarda Belirtileri

Ventriküler Septal Defekt (VSD) Nedir? Çocuklarda Belirtileri

Güncelleme: 18.06.2025 - Editör

Ventriküler Septal Defekt (VSD), çocuklarda en sık görülen doğuştan kalp hastalıklarından biridir. Kalbin alt odacıklarını (ventrikülleri) ayıran duvarda (septum) bir delik bulunması durumudur. Bu açıklık, oksijen açısından zengin ve fakir kanın birbirine karışmasına neden olur ve kalbin daha fazla çalışmasına yol açar.

VSD Neden Olur?

VSD genellikle doğumsal (konjenital) bir kalp anomalisi olarak gelişir. Hamilelik sırasında kalp gelişiminin tamamlanamaması sonucunda septumda bir delik kalabilir. Çoğu vakada nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler ve bazı enfeksiyonlar rol oynayabilir.

VSD Türleri Nelerdir?

VSD, deliğin konumuna ve büyüklüğüne göre sınıflandırılır:

  • Perimembranöz VSD: En sık görülen tiptir, septumun üst kısmında yer alır.
  • Müsküler VSD: Septumun kaslı kısmında bulunur.
  • Giriş (inlet) ve çıkış (outlet) VSD: Nadir görülen, özel konumlarda yer alan tiplerdir.

Çocuklarda VSD Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler VSD’nin büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Küçük delikler çoğunlukla belirti vermezken, büyük delikler bazı ciddi belirtilere yol açabilir:

  • Hızlı veya zor nefes alma
  • Sık enfeksiyon geçirme (özellikle akciğer enfeksiyonları)
  • Büyüme geriliği, kilo alamama
  • Aşırı terleme (özellikle emerken veya beslenirken)
  • Yorgunluk ve hızlı yorulma
  • Kalpte üfürüm (hekimin stetoskopla duyduğu ses)

Tanı Nasıl Konur?

Bir çocuk doktoru veya çocuk kardiyoloğu, aşağıdaki yöntemlerle VSD tanısını koyabilir:

  • Fizik muayene: Kalpte üfürüm duyulması
  • Ekokardiyografi (EKO): Kalbin ultrasonla görüntülenmesi
  • Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesinin ölçülmesi
  • Göğüs röntgeni: Kalp ve akciğer görüntülemesi

VSD Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, VSD'nin büyüklüğüne, çocuğun yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir:

  • Takip: Küçük VSD’ler zamanla kendiliğinden kapanabilir. Bu nedenle düzenli takip yeterli olabilir.
  • İlaç Tedavisi: Kalbin yükünü azaltmak için bazı ilaçlar verilebilir (diüretikler, ACE inhibitörleri vb.).
  • Cerrahi Müdahale: Büyük ve belirti veren VSD’lerde açık kalp ameliyatı ile delik kapatılır.
  • Kateter Yöntemi: Uygun bazı vakalarda, ameliyatsız olarak delik özel bir cihazla kapatılabilir.

VSD Olan Çocuklar Normal Yaşam Sürebilir mi?

Evet, uygun tedavi ve takip ile VSD’li çocuklar çoğunlukla normal ve sağlıklı bir yaşam sürebilir. Cerrahi sonrası başarı oranları oldukça yüksektir. Spor yapma, okula gitme ve sosyal hayata katılma konusunda genellikle kısıtlama olmaz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. VSD tehlikeli midir? Küçük VSD’ler genellikle tehlikeli değildir ve zamanla kapanabilir. Ancak büyük VSD’ler kalp yetersizliği gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
2. VSD kendiliğinden kapanabilir mi? Evet, özellikle küçük VSD’ler çocuk büyüdükçe kapanabilir. Bu nedenle düzenli doktor kontrolü önemlidir.
3. VSD ameliyatı ne zaman gerekir? Büyük delik varsa, belirtiler varsa ve kalpte büyüme varsa cerrahi müdahale gerekebilir.
4. Ameliyat sonrası çocuk normal yaşama dönebilir mi? Çoğu çocuk, ameliyat sonrası tamamen normale döner ve herhangi bir kısıtlamaya ihtiyaç duymaz.
5. VSD kalıtsal mıdır? Aile öyküsü olanlarda görülme olasılığı artabilir, ancak her zaman genetik değildir.
6. Hamilelikte VSD tespit edilebilir mi? Evet, ileri düzey gebelik ultrasonları ile bazı VSD'ler doğum öncesi fark edilebilir.
7. VSD kalp büyümesine neden olur mu? Büyük VSD’ler kalbin fazla çalışmasına neden olarak kalp büyümesine yol açabilir.
8. Çocuğumda nefes darlığı var, VSD olabilir mi? Bu mümkün olabilir, ancak başka nedenlerle de oluşabilir. Bir çocuk kardiyoloğu tarafından değerlendirme gerekir.
9. VSD'li çocuklar spor yapabilir mi? Küçük VSD'lerde genellikle engel yoktur. Büyük VSD ameliyatla düzeltildiyse, doktor önerisiyle spora devam edilebilir.
10. VSD'li çocuklar hangi sıklıkla kontrole gitmeli? Delik küçüldükçe veya kapandıktan sonra kontrol aralıkları uzar. Başlangıçta 3-6 ayda bir izlem önerilir.